هدف این مقاله شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر بازاریابی گردشگری مذهبی بوسیله شبکه های اجتماعی مجازی است و اینکه برنامه ریزان، در استفاده از شبکه های اجتماعی برای گردشگری مذهبی، بیش از همه می بایست به چه عواملی توجه نمایند. برای این منظور از مجمع خبرگان و روش دلفی بهره گرفته شده است. ابتدا با مرور مقالات و سخنرانی ها و کتب مربوطه، 30 عامل اولیه شناسایی گردید سپس با تشکیل مجمع خبرگان12 نفره متشکل از اساتید دانشگاه، مدیران آزانس های مسافرتی و هتل های واقع در شهر های مشهد و قم، پس از چهار دور دلفی کاغذی، با 80 درصد تطابق، 20 عامل انتخاب گردید و اولویت هر عامل مشخص شد که منجر به ارائه مدل مفهومی با اولویت مشخص معیارها برای عوامل موثر بر بازاریابی گردشگری مذهبی در شبکه های اجتماعی مجازی گردید.
نقش رسانه ها در ابعاد گوناگون جامعه بر هیچکس پوشیده نیست این نقش می تواند حمایت کننده و یا تضیف کننده باشد هدف پژوهش حاضر، مرور ادبیات اسنادی درباره نقش رسانه های چاپی در گردشگری مذهبی و تحلیل و اولویت بندی نقش ها با استفاده از قضاوت خبرگان است. رویکرد اصلی این پژوهش تعیین کارکرد عملی بواسطه بهره گیری از کارکرد نظری آمیخته با تجربیات جامعه خبرگان انتخابی است. خبرگان انتخابی 11 نفر از بین اساتید دانشگاهی یا مدیران حوزه رسانه بودند، نتایج نشان داد رسانه های چاپی نقش موثری در تعمین باور و حس مذهبی دارد. نمره اختصاصی هر نقش نیز استخراج گردید که می تواند راهنمای کاربردی برای رسانه های چاپی جهت پاگذاشتن عملیاتی به این وادی باشد. علاوه بر نتایج، الگو و روش کار نیز می تواند راهگشای تعیین موانع احتمالی و تنگناهای پنهان فصل مشترک رسانه و گردشگری مذهبی باشد.
