معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در گفتوگوی زنده تلویزیونی با شبکه خبر:
مهندس "قاسم تقیزاده خامسی" در گفتوگوی زنده تلویزیونی با شبکه خبر اظهار داشت: نباید هر سال را با سال قبل آن مقایسه کرد؛ چون کشوری هستیم که در منطقه خشک و نیمه خشک قرار داریم که در این منطقه در 50 سال گذشته با توجه به نمودارها هر سه چهار سال یکبار تر سالی و نیمه تر سالی و در طول 7، 8 سال و حتی 10 سال، اخیرا خشکسالی داشتیم.
وی افزود: امسال40 درصد کاهش بارندگی نسبت به پارسال داریم که در نقاط مختلف این رقم متفاوت است. مقایسه اصلی با سالهای نرمال است. نسبت به نرمال 29 درصد کاهش بارندگی داریم و البته در برخی نقاط مانند سیستان و بلوچستان اصلا بارندگی نداشتیم و میزان بارندگی این استان 77 درصد از میانگین عقب است و نسبت به نرمال فقط سه، چهار استان جلو هستند.
مهندس تقیزاده خامسی ادامه داد: همه آب شرب ما از سدها تامین نمیشود و این را باید در نظر داشت و حتی اگر تمام سدها مانند چند سال گذشته پر باشد باز هم نمیتوان گفت که مشکل آب در برخی نقاط وجود ندارد.
وی افزود: آنچه از سدها تامین میشود کم هم نیست. مانند شهر تهران، 30 درصد آب از چاهها و 70 درصد از سدهای پنجگانه این استان تامین میشود.
مهندس تقیزاده خامسی گفت: اول آب شرب را باید تامین کنیم و با وجود کاهش 40 درصد بارندگی، مخازن سدها تنها 10 درصد کاهش داشته است.
وی افزود: در جاهایی که سد وجود دارد نگرانی نخواهیم داشت، اما باید رعایت بهرهوری و صرفهجویی صورت گیرد که مردم این کار را همیشه انجام دادهاند.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اظهار داشت: مدیریت منابع آب با وزارت نیرو است و باید طوری مدیریت کرد که در مرحله نخست آب شرب و بعد از آن آب دیگر بخشها را تامین کنیم. اما به هر حال مصرفکننده هم تعیینکننده است.
وی گفت: اکنون اوضاع بهگونهای است که آب شرب بیشتری به دلیل مصرف بالا تامین میشود و در طرف دیگر هشدار، کشاورزان قرار دارند. ممکن است وقتی که آب وجود دارد، برای کشتهای تابستانه و بهاره آب تامین کنیم که در یکی دو سال گذشته در استانهای اصفهان و خوزستان این کار را انجام دادیم، اما امسال طبیعتا نمیتوانیم این آب را تامین کنیم و باید در استانها برنامهریزی و کشتها نیز محدود شود.
مهندس تقیزاده خامسی همچنین با اشاره به وظایف کارگروه سازگاری با کمآبی در استانها اظهار داشت: خط قرمز ما آب شرب است و بقیه در اختیار استانهاست که ما هم از نظر مدیریت و تخصص به اینها کمک میکنیم تا دچار مشکل جدی نشوند.
وی افزود: 15 استان ما تقریبا وضعیت خوبی ندارند. استانهای خراسان شمالی و جنوبی، هرمزگان و سیستان و بلوچستان وضعیت خوبی نسبت به دورههای قبل ندارند ولی برخی استانها مانند تهران، البرز، قزوین، آذربایجان شرقی و اردبیل حتی نسبت به پارسال و درازمدت در وضعیت بهتری قرار دارند. امید است در باران های بهاره وضع بهتر شود.
مهندس تقیزاده خامسی ادامه داد: مسئله هواشناسی، مسئلهای است که بهعنوان نمونه یک هفته تا 10 روز حدود 70 درصد پیشبینیها اتفاق میافتد. همانند سیلاب سال 97 آماده شده بودیم برای یک سال خشکسالی دیگر که سیلابها اتفاق افتاد که تقریبا در درازمدت قابل پیشبینی نبود.
وی گفت: این که سیستان و بلوچستان عقب است به این دلیل است که همه آب آن از طریق سیلاب تامین میشود و امسال هیچ سیلابی نبود.
وی در خصوص مدیریت منابع آب و چالشهای جدی آن با توجه به کاهش بارندگیها اظهار داشت: مهمترین کاری که باید انجام دهیم با توجه به مصرف 90 درصدی آب در بخش کشاورزی، این است که مسئله بهرهوری و الگوی کشت را تمام کنیم.
وی با بیان اینکه تاثیر چاههای غیرمجاز به اندازه بهرهوری نیست، گفت: 320 هزار چاه غیر مجاز در کشور وجود دارد. این یک موضوع و مصرف آب موضوعی دیگر است.
مهندس تقیزاده خامسی یادآوری کرد: در سال 1345 سرانه آب کشور 5 هزار متر مکعب بود و اکنون به 1200 متر مکعب رسیده است، اما اراضی زیر کشت ما 25 درصد افزایش یافته است. در آن زمان جمعیت 25 میلیون نفر بود که اکنون به 80 میلیون نفر رسیده است.
وی اظهار داشت: بر اساس تعریف استاندارهای جهانی، به این وضعیت تنش گفته میشود و اگر به 1000 متر مکعب برسد به معنای بحران است. لازم است همت کرده و الگوی کشت برای کشاورزان تعریف، ترویج و بهرهوری افزایش یابد.
وی ادامه داد: در 17 استان کشور برنج کاشته میشود در جایی که آب شرب هم برای مصرف نداریم.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: همیشه سختگیری همراه با تشویق است که اگر نباشد قابل انجام نیست. این تجربه در تمام ابعاد به دست آمده است. در استانی حدود 25 هزار هکتار برنج میکاشتیم اما اکنون به 5 هزار هکتار رسیده است.
مهندس تقیزاده خامسی خاطرنشان کرد: "بهرهوری" کلید واژه سازگاری با کمآبی است و باید سراغ آن برویم.