چکیده

تلفات زیاد انرژی تلاطم و آشفتگی جریان واعمال ضربات نوسانی شدید آب بر کف ودیواره های کانال جانبی از جمله شرایط نامناسب هیدرولیکی درسرریزهای  جانبی می باشند که باید مورد بررسی دقیق قرار گیرند. هدف از این مقاله ، بررسی هیدرودینامیکی سرریز سد گیوی در  حالت سیلاب بادوره بازگشت 10000 ساله با استفاده از نرم افزار Flow-3D (جریان سه بعدی)میباشدکه باشناخت کامل جریان میتوان مواردی ازقبیل فشارهای اعمالی ازطرف جریان برروی سازه، پرشهای هیدرولیکی، خطوط جریان، پروفیل جریان، پتانسیل سرعت و . . . مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. نتایج حاصل از مدلسازی عددی نشان میدهد که در حالت حداکثر سیلاب 10000 ساله سرریز ظرفیت انتقال  دبی اوج سیلاب را داشته و تمامی سیلاب را به حوضچه آرامش انتقال می دهد. همچنین نتایج حاصل از مدلسازی عددی در حالت دبی سیلاب 10000 ساله نشان میدهد که دربخش بالادست شوت، رژیم هیدرولیکی فوق بحرانی بوده ولی در قسمتهایی از سرریز و بین دوهواده زیر بحرانی می باشد و در پایین دست تنداب عدد فرود افزایش یافته به نحوی که در انتهای کانال تنداب پرش هیدرولیکی بوقوع می پیوندد.

سرریزهای جانبی از جمله مجراهای تخلیه کننده سدها بوده که علیرغم محدودیت های هیدرولیکی در شرایط خاص توپوگرافی به عنوان بهترین انتخاب مطرح می شوند. تلفات زیاد انرژی تلاطم و آشفتگی جریان واعمال ضربات نوسانی شدید آب بر کف ودیواره های کانال جانبی از جمله شرایط نامناسب هیدرولیکی دراین سرریزها بوده که باید مورد بررسی دقیق قرار گیرند. دراین مقاله ابتدا با استفاده ازنرم افزار Flow-3Dِ میدان جریان سه بعدی برروی کانال جانبی و تنداب سرریز سد یامچی وآبپایه واقع در انتهای کانال جانبی با استفاده از مدل آشفتگیRNG بررسی شده است. نتایج مدلسازی نشان می دهد که در بخش بالادست شوت و بخش عمده ای از میدان، رژیم هیدرولیکی فوق بحرانی می باشد. همچنین جریان در ناحیه جام پرتابه ای نیز شدیداً آشفته می باشد همچنین فشار جریان بر روی آستانه بطور ناگهانی افت میکند و سپس به حالت عادی باز میگردد.در انتها با استناد به نتایج مدل و تحلیل آنها و در راستای اصلاح سرریز راهکارهای سازه ای ارائه شده است.